Czy za pomocą JAWS można przeglądać treści matematyczne zapisane w notacjach LaTeX i AsciiMath?

Tak, można za pomocą nvMathViewer rozszerzenie dla JAWS do przeglądania treści matematycznych w notacjach LaTeX i AsciiMath jako MathML.

nvMathViewer to darmowe i otwarte oprogramowanie. NvMathViewer jest rozszerzeniem dla JAWS, którego można używać do przeglądania treści matematycznych w notacjach LaTeX i AsciiMath jako MathML. Te notacje są szeroko stosowane do zapisywania symboli matematycznych i formuł w systemach komputerowych. Jednak zrozumienie LaTeX i AsciiMath wymaga specjalnej wiedzy i umiejętności, których przeciętny użytkownik może nie posiadać, na przykład uczeń szkoły podstawowej lub student kierunków humanistycznych. Ponadto bezpośrednie czytanie tych zapisów matematycznych może nie być wystarczająco wygodne, ponieważ nie daje dodatkowych możliwości analizy struktury formuł.

nvMathViewer rozwiązuje te problemy i umożliwia niewidomym użytkownikom szybkie przeglądanie wszelkich notacji LaTeX lub AsciiMath przy użyciu specjalnych funkcji JAWS do niewizualnego czytania treści matematycznych i strukturalnej nawigacji po nich, konwertując je na MathMl.

Uwaga: Najwcześniejsza wersja JAWS, która obsługuje czytanie treści matematycznych, to JAWS 16.0 wydana w 2014 roku.

MathML jest językiem służącym do zamieszczania treści matematycznych na stronach internetowych, umożliwiając przeglądarkom prezentację matematycznych i naukowych równań i formuł tak jak wyglądają one na papierze. JAWS zapewnia mówione naturalnym językiem opisy wyrażeń MathML w Chrome, Internet Explorer i Firefox z użyciem tej samej terminologii, jakiej używałby nauczyciel wyjaśniając je na lekcji. Uczniowie będą poznawać formuły słuchając jak JAWS opisuje wyrażenia matematyczne, tak jak widzi je ich nauczyciel.

Gdy natkniemy się na stronie internetowej na MathML, JAWS opisze wyrażenie, poprzedzając ten opis komunikatem „treść matematyczna”.

Wciskając ENTER po przeniesieniu fokusa na wyrażenie matematyczne, JAWS otworzy przeglądarkę matematyki, gdzie można usłyszeć opis wyrażenia bardziej szczegółowo, używając do jego eksplorowania następujących poleceń:

1. Do przechodzenia pomiędzy częściami wyrażenia, używamy klawiszy STRZAŁKI W LEWO i STRZAŁKI W PRAWO.

2. Aby przejrzeć część wyrażenia, wciskamy strzałkę W DÓŁ.

3. Aby powrócić do całego wyrażenia, wciskamy strzałkę W górę.

4. Aby przeczytać całość części wyrażenia na bieżącym poziomie zagłębienia, naciskamy INSERT + STRZAŁKA W GÓRĘ.

5. Aby przeczytać bieżącą część wyrażenia, naciskamy NUMERYCZNE 5 lub INSERT + NUMERYCZNE 5.

6. Aby wyjść z okna Przeglądarki matematyki, wciskamy ESC lub ALT+F4.

Dodatkowo, zawartość przeglądarki matematyki jest wyświetlana wizualnie na ekranie. W czasie nawigowania po równaniu, aktualne wyrażenie lub jego część jest podświetlana, więc widzący asystent może łatwo powiedzieć, która część wyrażenia jest czytana.

Jeśli przeglądamy wyrażenie zawierające tabelę, JAWS sygnalizuje mową numer wiersza i kolumny danej tabeli. Gdy tabela otrzyma fokus, wciśnij ENTER, aby wejść do nawigacji po tabeli. W nawigacji po tabelach, strzałki W GÓRĘ i W DÓŁ przechodzą pomiędzy wierszami, a strzałki W LEWO i W PRAWO przechodzą pomiędzy kolumnami. Wciśnij ENTER w komórce tabeli, aby wejść do trybu nawigacji równania, tak by móc eksplorować bieżącą komórkę. Wciśnij ESC, aby powrócić do nawigacji po tabelach i jeszcze raz klawisz Esc, aby powrócić do nawigacji całego wyrażenia.

JAWS obsługuje włączony bezpośrednio MathML w HTML w Chrome, Internet Explorer i w Firefox. Ponadto, JAWS obsługuje treść MathML przetwarzaną przez MathJax w Internet Explorer. MathJax to popularna biblioteka JavaScript, używana przez programistów Web do zapewnienia dobrego i konsekwentnego wyglądu treści matematycznych w różnych przeglądarkach.

Jak zainstalować rozszerzenie?

pobieramy archiwum zip

rozpakowujemy do katalogu nvMathViewer_for_JAWS, przechodzimy do tego katalogu i uruchamiamy instalator install.vbs, w pierwszym oknie dialogowym podajemy wersję JAWS, na przykład 2020, w drugim oknie podajemy wersję języka JAWS, czyli plk w trzecim oknie podajemy język rozszerzenia, czyli enu naciskamy za każdym razem przycisk 'OK’, i mamy zainstalowany dodatek. W tym samym katalogu znajduje się plik DEFAULT.JKM który należy skopiować do katalogu z osobistymi ustawieniami JAWS.

Na przykład:

c:\Users\nazwa użytkownika\AppData\Roaming\Freedom Scientific\JAWS\2020\Settings\plk\default.JKM

Uwaga: Jeżeli w katalogu ustawień osobistych mamy już plik default.jkm, to otwieramy go do edycji w zwykłym notatniku i wklejamy do niego poniższą zawartość

[Common Keys]

Insert+Space&N&L=ViewLaTeXAsInteractiveMathML

JAWSKey+Space&N&L=ViewLaTeXAsInteractiveMathML

Insert+Space&N&A=ViewAsciiMathAsInteractiveMathML

JAWSKey+Space&N&A=ViewAsciiMathAsInteractiveMathML

Insert+Space&N&Shift+L=ViewLaTeXAsSourceMathML

JAWSKey+Space&N&Shift+L=ViewLaTeXAsSourceMathML

Insert+Space&N&Shift+A=ViewAsciiMathAsSourceMathML

JAWSKey+Space&N&Shift+A=ViewAsciiMathAsSourceMathML

Plik Default.jkm Zawiera warstwowe skróty klawiszowe JAWS do uruchamiania zainstalowanych skryptów, na przykład

Insert + spacja, N, L do podglądu LaTeX oraz Insert + spacja, N, A do podglądu ASCIIMath.

Przykłady.

1. LaTeX

zaznaczamy poniższy wiersz

x_{1, 2} = \frac{-b \pm \sqrt{b^2 -4ac}}{2a}

i używamy pierwszego skrótu warstwowego. Na treści matematycznej naciskamy klawisz enter i nawigujemy strzałkami po wzorze. Wychodzimy z tego okna wciskając klawisz esc.

2. AsciiMath

podobnie postępujemy z tym wzorem, Zaznaczamy  cały wiersz shift + strzałka w dół

x_(1, 2) = (-b +- sqrt(b^2 -4ac))/(2a)

i używamy drugiego skrótu warstwowego.

3. Poniżej bardziej rozbudowany wzór matematyczny, proszę zaznaczyć ten fragment i otworzyć w przeglądarce naciskając

Insert + spacja, N, L

\[

\phi_n(\kappa) =

 \frac{1}{4\pi^2\kappa^2} \int_0^\infty

 \frac{\sin(\kappa R)}{\kappa R}

 \frac{\partial}{\partial R}

 \left[R^2\frac{\partial D_n(R)}{\partial R}\right]\,dR

\]